- 05 Φεβ 2018, 19:08
#482003
KAΛΩΔΙΑ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ
ΣΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Τα καλώδια είναι το μήλο της Έριδας μεταξύ των ενισχυτικών βαθμίδων και των υπόλοιπων συσκευών, καθώς και αυτά που συνδέουν τον ενισχυτή ισχύος με τα ηχεία μιας και πολλοί υποστηρίζουν ότι αυτά τα καλώδια από μόνα τους είναι ικανά να υποσκελίσουν ή να αναβαθμίσουν τον ήχο ενός συγκροτήματος.
Πριν γίνει αναφορά στην τεχνική πλευρά του θέματος θα ήταν χρήσιμο να σημειωθούν δύο γεγονότα.
1ον Μέχρι σήμερα ( τουλάχιστον από όσο γνωρίζουμε ) δεν έχει δημοσιευθεί ποτέ κανένα εργαστηριακό τεστ για το συγκεκριμένο αντικείμενο στον Ελληνικό ή διεθνή ειδικό τύπο, ενώ όλα τα περιοδικά αποφεύγουν να δημοσιεύουν τυφλά συγκριτικά τεστ που θα γίνονταν από μια ομάδα δοκιμαστών. Αντίθετα δημοσιεύεται σωρεία δοκιμών, διθυράμβων, κατά καιρούς, για διάφορα καλώδια, ενώ μερικοί δοκιμαστές που αρχικά αμφισβήτησαν την πραγματική επίδραση των καλωδίων στο ηχητικό αποτέλεσμα, κατόπιν έντονων πιέσεων από τους κατασκευαστές, αναγκάστηκαν να τηρήσουν πιο διαλλακτική στάση.
2ον Οι θεωρήσεις που ακολούθως αναφέρονται έχουν αμελητέα αποτελέσματα στις συχνότητες που περιλαμβάνει το ακουστικό φάσμα και τα όποια μεγέθη προκύπτουν από αυτές είναι έξω από τα όρια διακριτότητας του ανθρώπινου αυτιού. Στην προσπάθεια να αιτιολογηθούν οι όποιες, ακουστές, διαφορές που προκαλούνται από τη χρήση διαφορετικών καλωδίων στο ίδιο σύστημα υπάρχουν κυρίως δύο προσεγγίσεις, η πρώτη που θεωρεί το καλώδιο σαν γραμμή μεταφοράς και η δεύτερη που προσομοιάζει το καλώδιο σαν δίκτυο και το αναλύει σαν τέτοιο.
ΤΟ ΚΑΛΩΔΙΟ ΣΑΝ ΓΡΑΜΜΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
Αυτή η προσέγγιση κατά την γνώμη του γράφοντος είναι ατυχής μιας και ένα καλώδιο μήκους τεσσάρων μέτρων είναι συγκρίσιμο με το 1/3000 του μήκους κύματος της συχνότητας των 20ΚΗΖ. Από την άλλη ο τερματισμός του καλωδίου γίνεται μ’ ένα φορτίο που κάθε άλλο παρά σταθερό είναι ( όπως είναι σε όλους γνωστό η σύνθετη αντίσταση του ηχείου μεταβάλλεται σημαντικά σε σχέση με την συχνότητα )
Αν και όπως προαναφέρθηκε η προσομοίωση, του καλωδίου διασύνδεσης, με γραμμή μεταφοράς είναι ατυχής, μιας και το τερματικό φορτίο κάθε άλλο παρά σταθερό είναι, μέσα στην συχνοτική περιοχή λειτουργίας, ας ακολουθήσουμε για λίγο αυτόν το δρόμο και ας δεχτούμε ότι μέρος της ενέργειας που αποδίδει ο ενισχυτής δεν απορροφάται από το φορτίο αλλά ανακλάται και επιστρέφει πίσω, δηλαδή μιλάμε για την δημιουργία στάσιμων κυμάτων.
Σε αυτήν την περίπτωση και για ένα μήκος καλωδίου 10m ένας ηλεκτρικός παλμός
θα κάνει γύρω στα 66ns για να επιστρέψει στον ενισχυτή, χρόνος που αντιστοιχεί σε περίοδο ενός σήματος συχνότητας 15ΜΗΖ που φυσικά είναι έξω από τα όρια ακοής οποιουδήποτε έμβιου όντος. Σημειωτέον ότι στην παραπάνω περίπτωση δεν αναφέραμε το γεγονός ότι το ανακλώμενο σήμα είναι μερικές εκατοντάδες φορές μικρότερο του αρχικού σήματος πράγμα που ελαχιστοποιεί περαιτέρω τις όποιες επιδράσεις αυτού του φαινομένου. Αντίθετα με την παραπάνω προσέγγιση, η ανάλυση σε δικτύωμα του καλωδίου έχει να προσφέρει αρκετά χρήσιμα συμπεράσματα.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΑΛΩΔΙΟΥ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΣΑΝ ΔΙΚΤΥΟ
Αφού οι αλληλεπιδράσεις του ενισχυτή με το καλώδιο μπορούν να θεωρηθούν αμελητέες ας δούμε πως επιδρά το ηχείο στο σύστημα ‘ ενισχυτής / καλώδιο ‘. Αν και σχετικά εύκολα μπορούμε να προσδιορίσουμε τις τιμές της αντίστασης, χωρητικότητας, και αυτεπαγωγής για το καλώδιο, δύσκολα μπορούμε να υπολογίσουμε τις αντίστοιχες τιμές του ηχείου. Έτσι προκειμένου να πετύχουμε μια ικανοποιητική προσέγγιση λαμβάνουμε τις δύο ακραίες συνθήκες φόρτισης του καλωδίου εξαιτίας του ηχείου.
Στις χαμηλές συχνότητες το ηχείο όσο και το καλώδιο συμπεριφέρονται σχεδόν ωμικά, πράγμα το οποίο δεν ισχύει απόλυτα στις υψηλές συχνότητες. Σε αυτές τόσο το ηχείο όσο και το καλώδιο παρουσιάζουν υψηλές τιμές σύνθετης αντίστασης λόγω της επαγωγικής τους συμπεριφοράς, οπότε αρχίζουν να υπάρχουν αισθητές απώλειες εξαιτίας του καλωδίου.
Έτσι οι κατασκευαστές πρέπει να φροντίζουν να κρατάνε σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα την ισοδύναμη αυτεπαγωγή του καλωδίου, ενώ δεν πρέπει να αγνοούμε το γεγονός ότι όσο μεγαλύτερο το μήκος έχει το καλώδιο τόσο αυξάνεται η αυτεπαγωγή του. Ένα άλλο σημείο που είναι αιτία απωλειών είναι η ωμική αντίσταση του καλωδίου που πρέπει να είναι όσο το δυνατόν μικρότερη ώστε να μην επηρεάζει την ισχύ που αποδίδει το ηχείο, ιδιαίτερα στην περιοχή που αυτό παρουσιάζει μικρές τιμές σύνθετης αντίστασης.
Με ικανοποιητική προσέγγιση μπορούμε να δεχτούμε ότι αν το υπό χρήση καλώδιο έχει αντίσταση μικρότερη από το 1/10 της ελάχιστης αντίστασης που παρουσιάζει το ηχείο θα έχουμε ικανοποιητική απόδοση. Το τρίτο στοιχείο του καλωδίου, η χωρητικότητα, μπορεί και αυτό κάτω από ορισμένες συνθήκες να επηρεάσει το ακουστικό αποτέλεσμα. Οι περισσότεροι ενισχυτές είναι έτσι σχεδιασμένοι ώστε να είναι σταθεροί όταν καλούνται να οδηγήσουν επαγωγικά ή προσομοιωμένα χωρητικά φορτία.
Πολλοί όμως από αυτούς αρχίζουν να ταλαντώνουν σε μία υψηλή συχνότητα όταν καλούνται να οδηγήσουν ένα χωρητικό φορτίο μερικών nF, χωρητικότητα που παρουσιάζεται σε αρκετά ‘ εξωτικά ‘ καλώδια. Έτσι με την τοποθέτηση ενός τέτοιου καλωδίου ο ενισχυτής αρχίζει να ταλαντώνει προκαλώντας μία ηχητική μεταβολή, σίγουρα όχι προς το καλύτερο.
ΑΛΛΟΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΟΥ ΕΙΚΑΖΕΤΑΙ ΟΤΙ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ
- ΗΧΗΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ - ΤΟΥ ΚΑΛΩΔΙΟΥ
Μέχρι αυτό το σημείο αναφερθήκαμε στις επιδράσεις που μπορεί να έχουν τα ηλεκτρικά χαρακτηριστικά του καλωδίου και πριν ολοκληρώσουμε καλό είναι να αναφερθούμε εν συντομία και σε μερικά άλλα χαρακτηριστικά που επηρεάζουν ή λέγεται ότι επηρεάζουν την απόδοση ενός καλωδίου.
1ον Γεωμετρικά χαρακτηριστικά του καλωδίου:
Έχει παρατηρηθεί ότι όσο αυξάνει η συχνότητα το ρεύμα που διαρρέει έναν αγωγό τείνει να κινείται προς τα επιφανειακά στρώματά του ( επιδερμικό φαινόμενο ) κατ΄αύτόν τον τρόπο αυξάνεται η αντίσταση του καλωδίου στις υψηλές συχνότητες. Η επίδραση του επιδερμικού φαινομένου είναι μεν μικρή αλλά υπαρκτή σε συχνότητες μεγαλύτερες από 10 χιλιόκυκλους. Προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί το επιδερμικό φαινόμενο καλό είναι να χρησιμοποιούνται αγωγοί με την μεγαλύτερη δυνατή επιφάνεια και την μικρότερη δυνατή διατομή ή αγωγός που να αποτελείται από πολλά μικρά και μονωμένα μεταξύ τους σύρματα.
2ον. Το υλικό της μόνωσης του καλωδίου :
Αν και πολύς λόγος γίνεται για το συγκεκριμένο θέμα, γεγονός είναι ότι για το φάσμα των ακουστικών συχνοτήτων ακόμα και το πιο φθηνό χρησιμοποιούμενο υλικό, το PVC, παρουσιάζει άριστες ιδιότητες μονωτή και τα όποια ελαττώματα του εμφανίζονται σε πολύ υψηλότερες συχνότητες. Έτσι το μόνο θέμα που θα έπρεπε να απασχολεί είναι η αντοχή του υλικού στη γήρανση, στις μηχανικές και τις θερμικές καταπονήσεις που σημειωτέον είναι περιορισμένες μέσα στο οικιακό περιβάλλον, και αντεπεξέρχονται άριστα σε αυτές όλοι οι ευρέως χρησιμοποιούμενοι μονωτές.
3ον Το υλικό κατασκευής και η καθαρότητα του χρησιμοποιούμενου μετάλλου :
Αν και πολλοί που ‘ ακούνε ‘ διαφορές ανάμεσα στα καλώδια, υποστηρίζουν ότι η κρυσταλλική δομή του αγωγού μπορεί να αλλοιώσει το σήμα, τέτοια φαινόμενα δεν έχουν κατορθώσει να ανιχνευτούν και να μετρηθούν εργαστηριακά. Ο μόνος παράγοντας που εξαρτάται από το υλικό κατασκευής του αγωγού και μπορεί να επηρεάσει την απόδοση ενός καλωδίου είναι η ειδική αντίσταση του αγωγού και αυτό μόνο στην περίπτωση που θα χρησιμοποιηθούν πολλές δεκάδες μέτρα.
Τα όσα παραπάνω αναφέρθηκαν αφορούν φυσικά και τα καλώδια διασύνδεσης των διάφορων συσκευών με τον προενισχυτή μόνο που σε αυτήν την περίπτωση οι επιδράσεις είναι ακόμα μικρότερες αφού οι αντιστάσεις εισόδου – εξόδου των συσκευών είναι σταθερές αλλά και τα ρεύματα που διαρρέουν τους αγωγούς είναι πολύ μικρά έτσι το μόνο πρόβλημα που υπάρχει είναι αυτό του θορύβου που μπορεί να επαχθεί στο καλώδιο και αυτό αντιμετωπίζεται επαρκέστατα με τη χρήση θωρακισμένων αγωγών.
Το μόνο σημείο που πρέπει να προσεχθεί προκειμένου να αποφύγουμε χρωματισμούς στο άνω μέρος του ακουστικού φάσματος είναι αυτό της χωρητικότητας του καλωδίου που συνδέει τον βραχίονα του αναλογικού πικάπ με τον προενισχυτή. Πιο συγκεκριμένα θα πρέπει το άθροισμα των χωρητικοτήτων της φωνογραφικής εισόδου και των καλωδίων σύνδεσης της κεφαλής να είναι περίπου ίσο με το χωρητικό φορτίο που συνιστά ο κατασκευαστής της κεφαλής.
Με το άρθρο αυτό ολοκληρώνει τις απόψεις του ο Β.Μαρκουλής γύρω από το θέμα των υλικών υψηλής πιστότητας, ολόκληρο το άρθρο βρίσκεται δημοσιευμένο στον ΗΧΟ τεύχος 227.
Με την παρουσίαση άρθρων των ανθρώπων που ανέλυσαν, δοκίμασαν, κατέγραψαν συσκευές αναπαραγωγής του ήχου, που μας έμαθαν την υψηλή και υπερυψηλή πιστότητα, που ήταν και θα μείνουν οι πρωτοπόροι οι οποίοι με τις γνώσεις και την γραφή τους άφησαν το στίγμα τους στο χώρο, θα συνεχίσω να παρουσιάζω την δουλειά τους για να θυμόμαστε οι παλιοί και για να μαθαίνουν οι νεώτεροι πως γινόντουσαν οι αναλύσεις των τεχνικών θεμάτων που μας απασχολούσαν στην αρχή του Hi-Fi στην Ελλάδα του ’70-‘80’-90, τότε που ακόμα υπήρχαν αναλογικές αξίες και δεν είχαν ισοπεδωθεί τα πάντα στα bit, όχι δεν είναι κακό αυτό, αλλά να θυμόμαστε κάπου-κάπου από που ξεκίνησαν όλα αυτά τα θαυμαστά σήμερα.
Τα άρθρα το 1980 του Θ. Σπίνουλα για την σωστή τροφοδοσία των ενισχυτών προηγήθηκαν της εποχής του και οι ενισχυτές παγκοσμίως απέκτησαν σωστά τροφοδοτικά μεταγενέστερα, δεν γίνεται λοιπόν να περνάει στο ντούκου μια τέτοια πρωτοπορία.
Πάμε για άλλα λοιπόν
Μπιλντεμπεργκ;; Τριμερης; Skullone & bones; Tennis Club; ΤΙ;;; 
