πχ στην Ρώμη έχτιζαν υδραγωγεια όταν στην αγγλία και στην υπόλοιπη Ευρώπη ζούσαν στα δάση.
Οι Ινδιάνοι στην Αμερική ζούσαν σε σκηνές μέχρι πριν 100 χρόνια.
Οι περισσότεροι Κινέζοι παίζει μα ζουν σε παρόμοιες συνθήκες με την δυναστεία τω Μινγκ.
Ειναι θέμα επαφών με ανώτερους ή χειρότερους πολιτισμούς, χαμένων ή κερδισμενων πολέμων, καιρικών φαινομένων και γενικά πάρα πολλών παραγόντων ένας μεγάλος εκ των οποίων είναι και η τύχη.
Για παράδειγμα αν δεν έχανε το βαρύ ύδωρ ο Χίτλερ στο Τελεμαρκ κι έφτιαχνε πυρηνικά πρώτος ή αν ο Στάλιν δεν τα έβρισκε με τους δυτικούς στην Γιάλτα και συνέχιζε μέχρι τον Ατλαντικό ή αν οι Αμερικανοί δεν έμπαιναν στον Β ΠΠ σήμερα ο κόσμος θα ήταν πολύ διαφορετικός. Διαφορετικός θα ήταν κι αν δεν γινόταν η ανατροπή του Σαχη στο Ιράν, αν ο Τζενγκις Χαν ή ο Ταμερλανος σκοτώνονταν από ένα τυχαίο βέλος ή αν ο Βεργκικετοριξ κέρδιζε τον Ιούλιο Καίσαρα στην Αλεσια. Αν ο Τσάρος παραδιδοταν στον Ναπολέοντα κοκ
Η ιστορία είναι αλληλουχία γεγονότων, μη προβλεψιμων τις περισσότερες φορές και η πρόοδος εξαρτάται άμεσα από αυτά.
< >