- 15 Φεβ 2017, 01:05
#364993
Είναι μερικά πράγματα που φαίνονται περίεργα σε κάποιους, αλλά για κάποιους άλλους είναι κανονικά, είναι η κανονική, συνηθισμένη, βαρετή ίσως καθημερινότητά τους. Έχετε σκεφτεί ποτέ πόσο διαφορετικοί είμαστε από άλλους ανθρώπους;;; Σίγουρα, δεν οδηγούμε ένα 5λιτρο SUV, το οποίο θεωρούμε να έχει μικρό και οικονομικό μοτέρ, αλλά σε πολλά σημεία είμαστε όμοιοι με έναν Τεξανό. Σίγουρα, δεν έχουμε σκούρο δέρμα, αλλά μπορούμε να αντιληφθούμε σε πολλά σημεία τα πιστεύω ενός Αιθίοπα.
Σήμερα είπα να γράψω κάτι για το αξίωμα του αυτοκράτορα στην Ιαπωνία, αλλά αυτό ήταν αδύνατο χωρίς να βουτήξω (σχεδόν κυριολεκτικά) μέσα στον τρόπο σκέψης των Ιαπώνων και στη θρησκεία τους. Όσο αυτό είναι δυνατό για κάποιον τόσο μακριά (κυριολεκτικά και μεταφορικά) από την Ιαπωνία.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να ξετυλίξουμε ένα μικρό κομμάτι του κουβαριού. Γιατί για περισσότερο, μάλλον θα πρέπει να ψάξουμε κάποιον Ιάπωνα και να τον αρχίσουμε στην ανάκριση για μερικές μέρες. Ή και μήνες...
Ο Αυτοκράτορας της Ιαπωνίας λοιπόν είναι ο μόνος μονάρχης σήμερα με τον τίτλο του αυτοκράτορα, από τη στιγμή που η Αυτού Αυτοκρατορική Υψηλότητα, ο Βασιλιάς των Βασιλέων της Αιθιοπίας, ο Κατακτητής Λέων της φυλής του Ιούδα, ο Εκλεκτός του Θεού, ο
Haile Selassie (ω, ναι... πρέπει να γράψω και γι' αυτόν κάποια στιγμή...
) αναγκάστηκε να παραιτηθεί (και λίγο αργότερα πέθανε μυστηριωδώς και πολύ βολικά). Αυτοκράτορας σήμερα είναι ο
Akihito (που όμως δεν τον λένε έτσι, γιατί αυτή τη στιγμή δεν έχει όνομα...
), ο οποίος ανήλθε στον θρόνο το 1989, μετά τον θάνατο του πατέρα του, του αυτοκράτορα
Hirohito. Ας αρχίσουμε με τα σχετικά εύκολα... Πρώτον, ο αυτοκράτορας της Ιαπωνίας είναι ο αρχηγός του κράτους. Σχεδόν. Επιπλέον, είναι και η ανώτατη μορφή της παραδοσιακής Ιαπωνικής θρησκείας της
Shinto. Και πάλι... σχεδόν... Ουφ... Ένα ένα...
Ας αρχίσουμε με τα πιο "απλά". Μπορεί να είναι ο ανώτατος άρχων της χώρας, αλλά δεν έχει καμία απολύτως εξουσία. Το σύνταγμα της Ιαπωνίας απαγορεύει ρητά στον αυτοκράτορα να ασκήσει οποιαδήποτε εξουσία, όπως επίσης και να ανακατευτεί στην πολιτική. Ο μόνος ουσιαστικά ρόλος του σχετικός με το κράτος, είναι να είναι το σύμβολο της ενότητας της χώρας. Πόσο αυστηροί είναι οι περιορισμοί που προβλέπει το σύνταγμα;;; Δύο παραδείγματα θ' αναφέρω: α) Σε αντίθεση ΜΕ ΟΛΟΥΣ τους άλλους αρχηγούς κρατών, ο αυτοκράτορας δεν είναι ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων! Δεν έχει καν τελετουργικό ρόλο (όπως στην πράξη ο πρόεδρος της δημοκρατίας εδώ). Του απαγορεύεται! β) Είναι τόσο αυστηροί οι περιορισμοί του συντάγματος που ο αυτοκράτορας πρέπει να εκφράσει την επιθυμία του να παραιτηθεί πολύ πλαγίως, για να μην θεωρηθεί πως ανακατεύεται στα πολιτικά της χώρας, ζητώντας δηλαδή από την κυβέρνηση ν' αλλάξει το σύνταγμα για να του επιτραπεί να παραιτηθεί (μιας και ακόμα αυτό του απαγορεύεται!). Στη μόλις δεύτερη τηλεοπτική ομιλία του προς το έθνος (υπενθυμίζω είναι αυτοκράτορας από το 1989), είπε πως "Μιας και το επίπεδο των ικανοτήτων μου μειώνεται (είναι 82 ετών) φοβάμαι πως ενδέχεται στο μέλλον να μην μπορώ να εκπληρώσω τα καθήκοντά μου ως σύμβολο της χώρας με όλο μου το είναι"!!!! Και αυτό ήταν αρκετό να προκαλέσει πολιτικό σεισμό στην Ιαπωνία και να στείλει την κυβέρνηση και το κοινοβούλιο σε φρενίτιδα brainstorming και συζητήσεων για το πως θα μπορέσει να τροποποιηθεί το σύνταγμα για να μπορέσει να παραιτηθεί ο αυτοκράτορας (αν τελικά αυτό είναι που θέλει) και αν αυτό είναι εφικτό ή / και θεμιτό!
Εάν ο αυτοκράτορας έλεγε κάτι τόσο "αγενές" όπως για παράδειγμα "Θα ήθελα να παραιτηθώ" θα θεωρούνταν ευθεία παρέμβαση στα πολιτικά, μιας και θα ζητούσε από την κυβέρνηση ουσιαστικά να νομοθετήσει, κάτι που απαγορεύεται!
Εδώ μία υποσημείωση: Σύμφωνα με την επίσημη ιστορία της Ιαπωνίας, ο πρώτος αυτοκράτορας έζησε τον 6ο αιώνα πΧ και ήταν ο αυτοκράτορας Jimmu, κάτι που μάλλον δεν είναι πολύ αξιόπιστο, μιας και αυτός λέγεται ότι έζησε μερικούς αιώνες...
Διόρθωση:
Η πρώτ
Η αυτοκράτορας της Ιαπωνίας δεν ήταν ο Jimmu, αλλά η μητέρα του, η γυναικεία θεότητα του ήλιου και του σύμπαντος, η
Amaterasu. Όλοι οι μετέπειτα αυτοκράτορες ήταν και είναι απόγονοι του Jimmu και της Amaterasu και άρα είναι απόγονοι μίας θεάς. Και για τα τελευταία 1500 χρόνια υπάρχουν αξιόπιστα ιστορικά αρχεία, που να μας επιτρέπουν με άνεση να χαρακτηρίσουμε την Ιαπωνική αυτοκρατορική δυναστεία, ως την αρχαιότερη δυναστεία που ακόμα και σήμερα βρίσκεται στον θρόνο της. Μέχρι το 1945 (και αυτό ήταν γραμμένο στο τότε σύνταγμα) ο αυτοκράτορας δεν ήταν μόνο απόγονος μίας θεάς, ήταν ο ίδιος ΘΕΟΣ. Ο Χιροχίτο όταν βγήκε στις 15/08/1945 στο ραδιόφωνο να ανακοινώσει στον λαό την άνευ όρων παράδοση της Ιαπωνίας στου Συμμάχους έκανε / είπε τρία πράγματα που ήταν ανήκουστα για τους Ιάπωνες: α) Τους μίλησε και μάλιστα απ' ευθείας, όχι μέσω τρίτου, κάτι όχι μόνο ανήκουστο, αλλά και συγκλονιστικό! Σκεφτείτε πως θα αισθανθεί ένας ευσεβής Χριστιανός αν ακούσει τον Χριστό στο ραδιόφωνο να μιλάει, ε... κάτι τέτοιο θα ήταν πολύ light σε σχέση με το πως πρέπει να ένιωσε ο μέσος Ιάπωνας ακούγοντας τον αυτοκράτορα να μιλάει... Μέχρι τότε ο αυτοκράτορας μιλούσε μόνο μέσω ενός ειδικού ενδιάμεσου σε όλους, ακόμα και στα μέλη της κυβέρνησής του!
β) τους ανακοίνωσε πως η χώρα έχασε τον πόλεμο και πρέπει να παραδοθεί, κάτι εξίσου συγκλονιστικό και ανήκουστο για μία χώρα και έναν λαό που είχε μάθει εδώ και γενιές πως στη μάχη είτε νικάς είτε πεθαίνεις και άρα αφού δεν έχουν πεθάνει όλοι (και επιπλέον μέχρι τότε και παρά τους ανελέητους συμμαχικούς βομβαρδισμούς, ακόμα και με πυρηνικά, όλα τα μέσα μετέδιδαν πως ο αυτοκρατορικός στρατός είχε μόνο νίκες), πως είναι δυνατό να έχουν χάσει τον πόλεμο;;; και γ) τους ανακοίνωσε πως δεν είναι θεός! Σκεφτείτε ξαναλέω πως θα αισθανθεί ο ευσεβής Χριστιανός αν ακούσει τον Χριστό στο ραδιόφωνο και είναι απολύτως βέβαιος πως είναι ο ίδιος ο Χριστός και του ανακοινώσει πως δεν είναι θεός, αλλά ένας απλός άνθρωπος σαν αυτόν! Το σημερινό σύνταγμα της Ιαπωνίας γράφτηκε ουσιαστικά από τις Αμερικανικές δυνάμεις κατοχής υπό τον
Ντάγκλας Μακ Άρθουρ (για τον οποίον δεν θα πω τίποτε άλλο, αρκεί πιστεύω μία ματιά σε
αυτήν τη φωτογραφία
) και είχε ως στόχο να εξαλείψει τον μιλιταρισμό από την Ιαπωνία. Και το κατάφερε. Σήμερα λοιπόν ο αυτοκράτορας δεν έχει κανέναν πολιτικό ρόλο και η χώρα έχει όρο στο σύνταγμά της που της απαγορεύει τη χρήση βίας, εκτός από περιπτώσεις αυτοάμυνας (και που η συντηριτική κυβέρνηση Abe προσπαθεί ν΄αλλάξει κατ' ελάχιστο - να μπορεί να στείλει στρατεύματα αν κάποιος σύμμαχος έχει δεχτεί επίθεση και απειλείται άμεσα η Ιαπωνία από αυτό - και υπάρχουν εντονότατες αντιδράσεις από λαό και πολιτικούς).
Οπότε, αφού "εξηγήσαμε" (
) τα του ρόλου του ως αρχηγού κράτους, πάμε στον άλλον ρόλο του αυτοκράτορα, της κορυφαίας μορφής της θρησκείας του Shinto. Εδώ τα πράγματα είναι ακόμα πιο μπερδεμένα (για εμάς τους δυτικούς...)
Αρχικά, δεν υπάρχουν θεοί στη θρησκεία αυτή. Δεν υπάρχει κάποιο ιερό βιβλίο. Δεν υπάρχει κανένας κανόνας και δεν υπάρχει καμία στάνταρ μορφή της θρησκείας. Δεν προσπαθεί να εξηγήσει τον κόσμο ή το πως δουλεύει ο κόσμος. Είναι μία θρησκεία δηλαδή που δεν έχει σχεδόν τίποτα απ' όσα έχουν όλες οι άλλες θρησκείες!
Μάλιστα, οι περισσότεροι Ιάπωνες είναι εξαιρετικά άνετοι θεωρώντας τους εαυτούς τους Βουδιστές για παράδειγμα, αλλά και μέλη της Shinto... ΟΚ, κάπου εδώ πλησιάζω στα όρια των δυνατοτήτων κατανόησης που έχω...
Έχει όμως ναούς. Και ιερείς. ΟΚ, κάτι κάνουμε τώρα...
Ουσιαστικά πρόκειται για ένα σύνολο κανόνων και αντιλήψεων για τον κόσμο και ηθικών αρχών για το πως θα πρέπει να ζει ένας άνθρωπος. Κυριολεκτικά η λέξη σημαίνει "ο δρόμος των πνευμάτων" και οι ακόλουθοί της πιστεύουν στην ύπαρξη πνευμάτων στον κόσμο. Τα πνεύματα αυτά μπορεί να "κατοικούν" σε πέτρες, ρυάκια, λίμνες, δέντρα, ακόμα και ανθρώπους. Αυτά τα πνεύματα δεν είναι κάτι ξεχωριστό από τον κόσμο και τα αντικείμενα (ή τους ανθρώπους) τα οποία καταλαμβάνουν, αλλά είναι όλα κομμάτι του ίδιου κόσμου, αυτού που βλέπουμε και γνωρίζουμε γύρω μας. Στη Shinto δεν υπάρχει σαν έννοια ο διαχωρισμός μεταξύ του υλικού και του πνευματικού. Το όλο νόημα (όπως το πιάνω) είναι α) στο να φέρνει τα μέλη μίας κοινότητας κοντά μεταξύ τους, με γιορτές κτλ και β) στο να ακολουθούν οι άνθρωποι ένα σετ κανόνων και να προσφέρουν στα πνεύματα έτσι ώστε αυτά με τη σειρά τους να βοηθούν τους καλούς να έχουν τύχη στη ζωή τους. Δεν χωρίζει τους ανθρώπους σε καλούς και κακούς, ούτε θεωρεί πως υπάρχει κάποιο προπατορικό αμάρτημα, ούτε έχει ασχοληθεί ποτέ με ιεραποστολικό έργο. Ούτε ενδιαφέρεται αν ακολουθείς και κάποια άλλη θρησκεία ή αν είσαι άθεος...
Πέρα από συγκεκριμένα φεστιβάλ, δεν υπάρχουν προκαθορισμένες ημέρες / ώρες λατρείας και μπορεί ένας πιστός να μην πατήσει ποτέ το πόδι του σε κάποιο ναό, ωστόσο να θεωρείται ιδιαιτέρως ευσεβής. Συχνά οι Ιάπωνες έχουν έναν μικρό ναό στα σπίτια τους ή στο οικοδομικό τους τετράγωνο, όπου και πολλοί θα πάνε να προσευχηθούν ή να κάνουν κάποια προσφορά σε άσχετες (στα μάτια των δυτικών) φάσεις, πχ το πρωί πριν πάνε στη δουλειά. Ή και όχι... Εν πάσει περιπτώσει, ο αυτοκράτορας είναι το ανεπίσημο αφεντικό της όλης ιστορίας... λογικό θα μου πείτε, μιας και είναι θεωρητικά απόγονος μίας από της κυριότερες θεές της, που δεν είναι θεά, γιατί δεν έχει θεούς η Shinto, αλλά είναι ένα από τα πνεύματα.... ΟΥΦ... δεν έχω καταλάβει γρι...
Στα πιο εύκολα... Ιστορικά, ο αυτοκράτορας δεν είναι η πρώτη φορά που λειτουργεί απλά ως μία μαριονέτα και την πραγματική εξουσία την έχουν άλλοι. Με ένα μικρό διάλειμμα, έτσι ήταν την τελευταία χιλιετία. Συνήθως ο αυτοκράτορας ήταν πολιτικά μία μαριονέτα και περιορίζονταν στα θρησκευτικά του καθήκοντα. Μάλιστα κατά περιόδους αυτά ήταν τόσο απαιτητικά, που ελάχιστοι αυτοκράτορες άντεχαν πάνω από μία ηλικία και συνήθως παραιτούνταν κάπου στα 40 τους, για ν' αναλάβει κάποιος νεότερος. Η εξουσία ανήκε στους Shogun, που αποτελούσαν την ισχυρότερη αριστοκρατική κάστα της χώρας. Κάπου στα μέσα του 19ου αιώνα, ο αυτοκράτορας Meiji κατάφερε και πήρε την εξουσία στα χέρια του και ξεκίνησε τον ραγδαίο εκσυγχρονισμό της χώρας, που την οδήγησε να γίνει μία από τις ισχυρότερες στρατιωτικά (μέχρι το 1945) και οικονομικά (μέχρι σήμερα) χώρες του κόσμου μας.
Τώρα, θα ήθελα να επεκταθώ και σε μερικές λεπτομέρειες, όπως για παράδειγμα ότι στο παραδοσιακό ημερολόγιο η κάθε εποχή είναι ανάλογα με το ποιος αυτοκράτορας είναι στον θρόνο. Για παράδειγμα τώρα είμαστε στην εποχή Heisei και ο αυτοκράτορας, μετά θάνατον (ή παραίτησης, αν τον αφήσουν εν τέλει) θα μετονομαστεί Heisei. Επιπλέον, ο αυτοκράτορας δεν αναφέρεται στην Ιαπωνία ποτέ με το όνομά του, αλλά μόνο περιγραφικά (πχ η Αυτού Μεγαλειότης, ο Αυτοκράτορας, κτλ). Το Akihito είναι το όνομα που είχε όταν γεννήθηκε και μέχρι να ενθρονιστεί. Ή το πως ο
θρόνος των Χρυσάνθεμων μπορεί να χρησιμοποιηθεί μεταφορικά (για το Στέμα), αλλά και κυριολεκτικά για τον ίδιο τον
θρόνο, αλλά και επίσης κυριολεκτικά (;) για τον αυτοκράτορα...
Αλλά ας τ' αφήσουμε όλα αυτά καλύτερα, γιατί άκρη δεν θα βγει...
Αυτά λοιπόν... Μία κουλτούρα τόσο ξένη για εμάς και όμως τόσο οικοία και συνηθισμένη για τα 126εκ. ανθρώπων που τη ζουν καθημερινά... Μαγευτική; Οπισθοδρομική; Περίεργη; Μοναδική; Παράδειγμα προς μίμηση ή προς αποφυγή; Δεν έχω ιδέα.
Μερικοί ενδιαφέροντες σύνδεσμοι είναι (εκτός από την wikipedia που έβαλα σε όλο το ποστ) και
αυτή εδώ του BBC, αλλά και
αυτή εδώ, από τις εμπειρίες
αυτού του τύπου σ΄ ένα ταξίδι στη χώρα.
edit: Και καλά ξεμπερδέματα σε όποιον προσπαθήσει να βγάλει άκρη...
Peugeot 206 1.6 110ps => not any more... bye bye...
Citroen C4 Picasso 1,8 => Η (Γουρου)Νίτσα => Πωλήθηκε!
MWB 320i Ε90 => Η μπεμπέκα