1ο σέρβις των 20.000 χλμ στους 4,5 μηνες. 119 ευρά με μια τράμπα μπρος πίσω τα λάστιχα.
Όλα καλά και ήδη το αμάξι φορτωμένο και έτοιμο για το Πατριδογνωσία 2018
https://jimmuclarku.blogspot.com/
Πατριδογνωσία 2018
Φέτος είχα στη διάθεσή μου τρεις ημέρες ολόκληρες, αλλά όχι συνεχόμενες. Τη μία ημέρα ενδιάμεσα έπρεπε να δουλέψω, συγκεκριμένα ένα Σαββατοκύριακο ελεύθερο και μία Τρίτη. Η βόλτα στα ενδότερα της ηπειρωτικής Ελλάδας δεν είχε τόσα πολλά νέα περάσματα, όσο "αναλυτικότερα" και πιο φυσιολατρικά.
Το αρχικό πλάνο ήταν ότι στο διήμερο θα είχα δύο βασικούς άξονες. Ο πρώτος ήταν αυτός των Αγράφων με τη διάσχιση της Νιάλας και ο δεύτερος ήταν αυτός πέριξ των Βαρδουσίων. Και εννοείται πάρα πολλοί φωτογραφικά ενδιάμεσοι σταθμοί, τους οποίους θα επισκεπτόμουν. Για την ημέρα της Τρίτης, το πλάνο αρχικά ήταν να επισκεφτώ το δάσος Φρακτού στα ορεινά Δράμας, αλλά, λίγο η δυσκολία επικοινωνίας με το Δασαρχείο το οποίο κλείνει την πρόσβαση στο δάσος αυτό τον καιρό (για την προστασία από το ενδεχόμενο φωτιάς) και λίγο ο κακός καιρός της συγκεκριμένης ημέρας μας οδήγησε στο να επισκεφτούμε την πιο "safe" επιλογή της περιοχής του Ασπροποτάμου και πιο συγκεκριμένα το χωριό Χαλίκι και τις γύρω περιοχές.
Ημέρα 0
Χάρτης διαδρομής
Παρασκευή μεσημέρι σκαστός από τη δουλειά, με τα μπαγκάζια έτοιμα από 2 μέρες πριν, ζητάω προαναχώρηση ένα 2ωρο (thanks AndrewzzZz) αφήνω την οικογένεια στα Ιωάννινα από εκεί και πέρα παίρνω το συνοδηγό του διημέρου από το Πάπιγκο. Ο οποίος με είχε ρωτήσει αν μπορώ να έχω 2 τσάντες μαζί, του είπα ναι και μου είχε εκεί 2 βαλίτσες που λίγο πολύ γεμίζαν το πορτ μπαγκάζ σε σημείο σκασμού. Fail γιατί μαζί με τα ταξιδιωτικά μπαγκάζια είχαμε ελάχιστο διαθέσιμο χώρο για "μανούβρες". Στα του δρόμου, όσο και να προσπαθούσαμε να κρατήσουμε κάποιους ρυθμούς οδηγικά, λίγο οι φωτογραφικές στάσεις και λίγο το ψιλόβροχο το οποίου είχε πέσει έριξαν αρκετά τους ρυθμούς. Έτσι κ αλλιώς θα νυχτώναμε στο δρόμο, απλά προσπαθούσα για το νωρίτερο δυνατόν.
Το πλάνο ήτανε να μπούμε όσο πιο βαθιά γίνεται από τη λίμνη Πλαστήρα και συγκεκριμένα προς στις παρυφές των Αγράφων, έτσι ώστε το Σάββατο το πρωί να έχουμε ολόκληρη την ημέρα μπροστά μας για να κάνουμε το πρώτο δυνατό μέρος του ταξιδιού τη διάβαση της Νιάλας.
Η νύχτα μας έπιασε στο κομμάτι λίγο πριν το Καλαμπάκα Τρίκαλα και στο δρόμο προς Καρδίτσα ήμασταν σε φάση cult τσακίρ κεφιού με καμμένα τραγούδια της νύχτας (Μαργαρίτης Γονίδης κτλ), αλλά και ανεφοδιασμού, χρήσιμο και απαραίτητο εφόδιο το να έχεις το κεφάλι σου ήσυχο όταν μπαίνεις σε βουνίσιες διαδρομές.
Μπαίνοντας Καρδίτσα τόσο αργά (κόντευε 23.30) δεν μπορέσαμε να βρούμε κανένα ανοιχτό πρατήριο βενζίνης, για καλή μας τύχη βρέθηκε ένα πρατήριο το οποίο ήτανε self-service και για πρώτη φορά είχα την ευκαιρία να βάλω καύσιμο εγώ ο ίδιος.
Συνεχίσαμε έπειτα προς το νότιο μέρος της λίμνης Πλαστήρα, προς Μούχα και Μεσενικόλα γενικότερα και από εκεί προς κατεύθυνση προς τα Βραγγιανά των Αγράφων (έχει και τα Μικρά Βραγκιανά Αργιθέας κοντά στα σύνορα με το νομό Άρτας· μη μπερδευτείτε σε καμιά αναζήτηση) σε ένα πρόσφατα άριστο ασφαλτοστρωμένο κομμάτι δρόμου.
Το πλάνο ήταν αρχικά να διανυκτερεύσουμε σε μία εκκλησία (του Αγ. Νικόλαου) πάνω στον αυχένα της διαδρομής στα 1550μ ψηλά λίγο μετά από τον οικισμό Έλατος και λίγο πριν κατηφορίσει ο δρόμος για Μεγάλα Βραγγιανά. Το θέμα όμως ήταν, οτι απο τις πληροφορίες που είχα (ευχαριστώ Αλέξανδρε για τις φώτο και το briefing) δεν υπήρχε κάποιο μέρος ιδανικό να στήσουμε σκηνή. Και ήταν και σοφή επιλογή βλέποντας την επομενη μέρα οτι υπήρχε μαντρί σε πολύ κοντινή απόσταση.
Όταν φτάσαμε στο οικισμό του Έλατου, ο οποίος σηματοδοτεί και το μπάσιμο στο νομό Ευρυτανίας, βρήκαμε μία εκκλησία η οποία πρόσφατα είχε γιορτάσει τον Δεκαπενταύγουστο και ήταν σχετικά καθαρή στον διπλανό προαύλιο χώρο. Αφήσαμε το αυτοκίνητο ακριβώς δίπλα και στήσαμε τη σκηνή. Σύμμαχός μας σε όλο το εγχείρημα η φεγγαράδα. Βρύση δίπλα, καθαρός αέρας, κομπλέ.
01.00 η ώρα και παρά την κούραση καταφέραμε να κλείσουμε τα μάτια μας σε δροσερό περιβάλλον γύρω στους 16 βαθμούς Κελσίου χωρίς αέρα ή υγρασία. Το ξύπνημα στις 6:00 μας βρήκε να μαζεύουμε τη σκηνή με συνοπτικές διαδικασίες και να διαπιστώνουμε ότι η γειτονιά είχε κάποια σπίτια τα οποία ουσιαστικά απάρτιζαν έναν κτηνοτροφικό οικισμό.
Ημέρα 1η
1ο μέρος - Διάσχιση Νιάλας.
Χάρτης διαδρομής
Αφού βεβαιωθήκαμε ότι δεν αφήσαμε τίποτα πίσω μας χρήσιμο ή μη, ανηφορίσαμε σε μία συννεφιασμένη πρωινή ημέρα στον αυχένα λίγο πριν τα Βραγγιανά. Τα πρώτα θεάματα της ημέρας μας άφηναν ήδη τις καλύτερες εντυπώσεις.
Ο δρόμος που ανεβαίνει προς Βραγγιανά
Αυτή η μαγεία που έχουνε τα Άγραφα με τις κορυφές τις διάσπαρτες στη μέση του πουθενά και χωρίς βλάστηση, δίνει ένα ξεχωριστό, ιδιαίτερο τόνο.
Βίντεο καταγραφής διαδρομής:
Ξεκινήσαμε, λοιπόν, την πορεία μας από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου η οποία φιλοξενούσε ένα πανό ενάντια στην ανέγερση ανεμογεννητριών στην περιοχή. Είναι ένα θέμα το οποίο "παίζει δυνατά" αυτό το διάστημα. Περνώντας από μία στάνη και ξυπνώντας τα δεκάδες ανυποψίαστα αμνοερίφια που είχανε απλωθεί (03:20 στο βίντεο) πάνω στο δρόμο αρχίσαμε την πορεία μας με φόντο τις αμέτρητες βουνοκορφές και τον ήλιο να ξεπροβάλλει πίσω από τα σύννεφα στο βάθος του Θεσσαλικού κάμπου (14:25 στο βίντεο)
Η κατάσταση του δρόμου, παρά τις χαμηλές ταχύτητες, δεν με ανησυχούσε καθόλου, γιατί ήξερα ότι την περιοχή χρονικά ο δρόμος καθαρίζεται και, κυριότερα, πατιέται για τα πανηγύρια του Δεκαπενταύγουστου, έτσι κι αλλιώς δεν υπήρχε κάποιο ιδιαίτερο σημείο το οποίο μας προβλημάτισε υπερβολικά. Με την θερμοκρασία να βρίσκεται σε ένα αλλοτινό επίπεδο στους 12 βαθμούς Κελσίου τέλη Αυγούστου, τον αέρα σε σημεία να δίνει το παρών περάσματα τα οποία ήτανε κοντά στην κορυφογραμμή...
...και τον πρωινό ήλιο να μας χτυπάει γλυκά σου το contrast των συναισθημάτων ήταν ιδιαίτερα δυνατό και ασυνήθιστο. Ακόμα περισσότερο όταν είχες να κάνεις με τοπία σαν αυτά που δεν χορταίνω να φωτογραφίζω.
Ο αυχένας της Νιάλας είναι μία ιδιαίτερη χωμάτινη διαδρομή η οποία ουσιαστικά είναι προσβάσιμη μόνο με ψηλό όχημα, κατά προτίμηση τετρακίνητο και δεν υφίσταται καν τους μήνες στους οποίους υπάρχει χιονόπτωση. Δεν υπάρχει καμία συντήρηση / καθάρισμα στο δρόμο τους χειμερινούς αλλά και εαρινούς μήνες. Κάθε στροφή είναι και μια αποκάλυψη στο νέο οπτικό ανάγλυφο των βουνών (π.χ. 18:10) το οποίο, τουλάχιστον την 1η φορά είναι μια εμπειρία ζωής.
Η χάραξη του δρόμου
Στην πορεία αυτή σε πολλά σημεία μπορείς να βγεις, να περπατήσεις λίγο κ να δεις τις κορυφές των Δυτικών Αγράφων απέναντι. Προχωρώντας στη διαδρομή με την κτηνοτροφία να είναι εμφανής με διάσπαρτες αγελάδες, φτάσαμε στο μνημείο της Νιαλας. Ιστορικό σημείο στο οποίο με μία σχετική αναζήτηση μπορείτε τα δεινά της φρίκης των πολέμων της χώρας μας.
Στο συγκεκριμένο σημείο...
Και προχωρώντας...
Η διάβαση φτάνει το υψόμετρο των 1870 μέτρων και στο τελευταίο της μέρος ουσιαστικά βρίσκει το χωματόδρομο ο οποίος ενώνει το χωριό των Αγράφων με τα Πετράλωνα Καρδίτσας στο ύψος του οικισμού Καμάρια. Στο συγκεκριμένο οικισμό οι αγροτικές εργασίες κτηνοτροφικές εργασίες είναι ενεργές αρκετούς μήνες του χρόνου.
Τα Καμάρια στο βάθος κάτω
Σε αυτόν, λοιπόν τον χωματόδρομο ο οποίος είναι 3Α πλέον κατεβήκαμε με προορισμό το χωριό των Αγράφων.
Εδώ στον κεντρικότερο άξονα, στο σημείο που ξεκινά (τελειώνει όπως το κάναμε εμείς) η πορεία προς τη Νιάλα.
Λίγο πριν μπούμε στο χωριό και, δυστυχώς, μη προλαβαίνοντας να πιάσω την κάμερα είδαμε μία αλεπού η οποία "έκανε παρέα" με ένα κοπάδι πρόβατα η συνύπαρξή τους ήταν περίεργα φιλική. Σαν να είχανε πιάσει κουβέντα Σάββατο πρωί στη μέση του δρόμου.
Προς Άγραφα
Κατέβασμα στα Άγραφα το λοιπόν, στάση στο άγαλμα του Κατσαντώνη ο οποίος ξανά μας έδειχνε την πορεία στην οποία πρέπει να συνεχίσουμε, νότια προς τα κατάφυτα ασφαλτοστρωμένο περάσματα του νομού Ευρυτανίας που τόσο υπερλατρεύω. Σπαστό φραπεδάκι με κρύο νερό της νύχτας για τη συνέχεια και δεύτερη στάση στο γεφύρι το οποίο είναι κάτω από το χωριό, το οποίο και πλέον είναι σωστά προσβάσιμο (το '13 έπρεπε να κάνεις λίγο τραβερσάρισμα πάνω σε ξύλινη ετοιμόρροπη πλατφόρμα για να το ανέβεις).
Και μπάσιμο στον βασικό άξονα χωματόδρομο ο οποίος συνδέει τα χωριά των Αγράφων. Αυτόν οποίος περνάει δίπλα από τον ποταμό Αγραφιώτη με τα πολλά "καρέλια" (πλωτά περάσματα πάνω σε συρματόσχοινα) ή "περαταριές". Εμείς συνεχίσαμε την κατηφορική μας πορεία με συνοπτικές διαδικασίες στα χωριά πάνω από τη λίμνη Κρεμαστών. Στάση με θέα τη γέφυρα της Επισκοπής και μπάσιμο στην καρδιά του Ευρυτανικού νομού.
Πέριξ Καρπενησίου
Χάρτης διαδρομής
Στάση κάτω από τη γέφυρα για την καθιερωμένη κλασική φωτογραφία
και συνέχεια σε έναν παραποτάμιο δρόμο που καταλήγει στη Λίμνη των Κρεμαστών.
Πέρασμα από όμορφα χωριουδάκια, ο δρόμος σε ένα σημείο διασχίζει την κοίτη ενός χειμάρρου και αρχίζει την ανηφόρα Από τα 300 σχεδόν μέτρα υψόμετρο περνάει το χωριό των Βελωτών και του Ασπροπύργου και συνεχίζει σε υψόμετρο μέχρι περίπου τα 1.100 μέτρα με γρήγορη συνεχή ανάβαση.
Με τον Ασπρόπυργο Ευρυτανίας στο πλάνο, και όχι μόνο
Εδώ το τοπίο γίνεται αμιγώς Ευρυτανικό με
-απίστευτες δασοκάλυψεις ελάτων {(τριγωνάκια παντού" (το σχήμα που κάνουν οι κορυφές των ελάτων)}
-κοφτερές ορθοπλαγιές βουνών και
-άριστος ασφαλτοστρωμένους επαρχιακούς δρόμους των οποίων ο συνδυασμός δεν απαντάται σχεδόν σε κανένα νομό της Ελλάδας. Πολιτικά ευνοημένος νομός γαρ.
Λατρεία...
Το συγκεκριμένο κομμάτι δρόμου καταλήγει λίγο βορειότερα από τον Προυσσό τον οποίο αγνοήσαμε επιδεικτικά. Η πορεία μας συνεχίστηκε προς το Καρπενήσι, από τα τουριστικά γραφικά χωριουδάκια όπως το Μεγάλο Χωριό, το Μικρό χωριό, το Βουτυρο κτλ. Στροφή δεξιά για τη διαδρομή προς Κλαυσί Μουζίλο Ανιάδα και Σύγγρελο. Χωριουδάκια με καθαρό αέρα, φίνες διαδρομές και όμορφη θέα. (Μπας κ ανέφερα το χωριό κανενός; )
Ακόμα περισσότερες στροφές στροφές, ακόμα περισσότερο ατελείωτο πράσινο. Με τη συννεφιά να μας βοηθάει στο να μην καούμε ταξιδεύοντας, γίνονται οι πρώτες στάσεις για να φάμε και κάτι και ευκαιρία για βιντεοσκόπηση συστολής / διαστολής των ήχων της μπαριέρες, χαρακτηριστικά αγχολυτικό soundtrack οδηγικών διαλειμμάτων μου στη μέση του πουθενά.
Έχοντας κάνει και αυτό το κομμάτι δρόμου το οποίο δεν είχα κάνει ποτέ, καταλήγουμε στο δρόμο της αγαπημένης μου διαδρομή από ορεινή Ναυπακτία προς Καρπενήσι, λίγο πάνω από το Κρικελλο. Ο δρόμος ανηφορίζει από τα 1.300 μέτρα μέχρι τα περίπου 1.550. Βλέποντας ότι έχουμε χρόνο στη διάθεσή μας μπαίνουμε σε οποιοδήποτε χωματόδρομο βρούμε. Εδώ το δασικό δίκτυο είναι πραγματικά ατελείωτο και έχοντας εφόδιο με τους χάρτες της Ανάβασης, μπορούμε να κλέψουμε κάποια μέτρα ασφάλτου για λίγο περισσότερη φύση.
Η διαδρομή καταλήγει στο γνωστό κομβικό σημείο όπου είτε Συνεχίζεις για Φουρνά / Καρδίτσα, είτε επιλέγεις αριστερά-δεξιά την Εθνική Ε952 Λαμίας - Καρπενησίου. Το μεσημέρι έχει ήδη έρθει και τα υψόμετρα πέφτουν. Από εκεί που ήμασταν γύρω στους 17 18 βαθμούς κατεβαίνουμε στη Λαμία των 34 με μπόλικη συννεφιά. Εδώ το μόνο "νέο" είναι ουσιαστικά η παράκαμψη της Μακρακώμης, η οποία έχει δοθεί εδώ και κάμποσο καιρό.
Προς Ρούμελη
Χάρτης διαδρομής
Ανεφοδιασμός τόσο σε φαγητό για τους ταξιδιώτες, όσο και σε πετρέλαιο για το αυτοκίνητο. Αναχώρηση από τη Λαμία από την παλιά εθνική του δρόμου, τον παλιό Μπράλο, με απώτερο σκοπό την άφιξή μας στο Νομό Φωκίδας και τα Βαρδούσια όπου θα διανυκτερεύαμε. Ο καιρός παίζει σε κάτι μεταξύ συννεφοκαμμα, βροχή και ήλιο. Παρ' όλα αυτά, όταν πλησιάζουμε τα χωριά της Παύλιανης και κατηφορίζοντας προς Στρόμη βλέπουμε ότι η οροσειρά που θέλουμε να μας φιλοξενήσει είναι αρκετά νεφοσκεπής δίνοντας εξαιρετικά κάδρα μεν, μας κάνει να αναρωτιόμαστε για τη διαμονή δε...
Τα Βαρδούσια
Πέρασμα από το χωριό του Αθανασίου Διάκου το οποίο είχα επισκεφτεί πριν από 2-3 χρόνια και μου έχει αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις, μπάσιμο για λίγο στον ε-πι-κά ασφαλτοστρωμένο δρόμο προς Καστριώτισσα. Αυτή τη φορά πάλι μας προλαβαίνουν οι χωματόδρομοι. Εκεί που ο τιράντας θα γελούσε μοιράζοντας γωνίες και ισορροπίες, ο Totoro θέλει πέτρα, χώμα και ανηφόρι. ΒΟΥΡ!
Έξοδος στο σημείο το οποίο αναγράφεται στροφή προς τα ορειβατικά καταφύγια και ανάβαση στον (πλέον) πολύ καλής ποιότητας χωματόδρομο μέχρι την εκκλησία του Προφήτη Ηλία.
Εδώ η θέα προς τον Αθ. Διάκο να τον φωτίζει ο ήλιος και τη Γκιώνα να κρύβεται. Από την εκκλησία Πρ. Ηλία.
Αρχικά οι σκέψεις ήταν να διανυκτερεύσουμε κάπου εκεί, αλλά έχοντας φτάσει αρκετά νωρίς είπαμε να ανέβουμε μέχρι τέρμα πάνω, όσο φτάνει, και πάει ο δρόμος να βγάλουμε κάποιες φωτογραφίες.
Ανηφορίζοντας και με την αβεβαιότητα για το που θα μείνουμε, φτάνουμε στο πρώτο καταφύγιο αυτό του Ε.Ο.Σ. Άμφισσας στο οποίο βλέπουμε 2-3 αυτοκίνητα πιάνουμε μία κουβέντα με τα παιδιά που μολις κατεβήκαν από το βουνό και τον ιδιοκτήτη του τον κύριο Κώστα, ο οποίος μας συνέστησε να μείνουμε εκεί. Ο ουρανός έκλεινε από πάνω. Αν σε πιάσει σε τέτοιο υψόμετρο βροχή, τα πράγματα γίνονται ακραία. Κάτι κάτω από τα 1900m ψηλά.
Συνυπολογίζοντας την κούραση του να ξανακατέβουμε στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία και την κεφάτη παρέα, αποφασίσαμε να μείνουμε στο καταφύγιο. Το καταφύγιο είναι άριστα οργανωμένο. Διόροφο, κοιμίζει ως 80άτομα και παρέχει εφαλτήριο για την ανάβαση που ετοιμαζόμασταν αύριο (ποδαράτη πλέον).
Δοκιμάσαμε από το εξαιρετικό πεπαλαιωμένο τσίπουρο του κύριου Κώστα, ζεσταθήκαμε ανάβοντας το τζάκι (wtf 25 Αυγούστου) και βγήκαμε μετά από καμιά ώρα έξω και μείναμε άφωνοι όταν είδαμε ότι τελικά τα σύννεφα όλα άρχισαν να αποχωρούν...
δίνοντας τη θέση τους στη νύχτα και στις σιλουέτες των κορυφών. Το φεγγάρι βγήκε κ αυτό, δίνοντας τη δική του απόχρωση πάνω στις απέναντι κορυφές και μετά από κάποια φωτογραφικά κλικ κλείσαμε την πρώτη μέρα με ύπνο στα 1920 μέτρα υψόμετρο με το τζάκι κάτω αναμμένο και με 11-12 βαθμούς έξω
Το φεγγάρι ετοιμάζεται να βγει
https://jimmuclarku.blogspot.com/
Ανάβαση Βαρδουσίων
Το ξεκίνημα της δεύτερης μέρας μας βρήκε το πρωί να θέλουμε να ικανοποιήσουμε τα ορειβατικά μας γούστα. Ανηφορίζουμε ως το πάνω καταφύγιο απλά και μόνο για να αφήσουμε το αυτοκίνητο και από εκεί τραβάτε ποδαράκια μου την ανηφόρα. Μπατόν, σακίδια, ανάσες και βουρ. Ο συνοδοιπόρος τα παράτησε με συνοπτικές διαδικασίες και αισίως με άφησε μόνο μου να πιάσω κορυφή. Ορθοπλαγιάς το ανάγνωσμα (σε κανα 40λεπτο το smartwatch έδωσε 111 ορόφους ανάβαση ) στην αρχή, μετά πιο ήπια σταθερή ανάβαση, κρατούσα και ένα ρυθμό, δεν το παραέκανα, έτσι ώστε να μπορώ να πάρω τα πόδια μου αργότερα για το υπόλοιπο της διαδρομής. Ανεβαίνοντας ακόμα πιο ψηλά η θεά ήταν εξαιρετική μέχρι και την κορυφή των 2.495 μέτρα της οποίας το όνομα λέγεται Κόρακας.
Ο καιρός έκανε τα δικά του τερτίπια με τις ομιχλώσεις και τα σύννεφα να κρύβουν κ να φανερώνουν τη θέα και δεν με άφησαν να αγναντέψω τη θέα, παρόλα αυτά η εμπειρία ήταν μοναδική και ανταποδωτική, όπως ακριβώς το βιώνουν όλοι οι ορειβάτες, περιηγητές και φυσιολάτρες. Πάντα ψηλά.
Κατέβασμα προς τη βάση (το αυτοκίνητο) και έχοντας πάρει την πληροφορία από τους ντόπιους ότι ο δρόμος για την Αρτοτίνα είναι πρόσφατα καθαρισμένος κόψαμε από τα καταφύγια δυτικά και αντί να κατέβουμε Αθ. Διάκο, λίμνη Μόρνου, Κροκύλειο και πάνω, περάσαμε σε μία πανυπέροχη διαδρομή, η οποία ουσιαστικά περνάει από τις κορυφές των δυτικών Βαρδουσίων, που όλο το βράδυ είχαμε απέναντί μας.
Καταφύγια προς Αρτοτίνα
Χάρτης διαδρομής
Σε αυτές τις βουνοπλαγιές η κτηνοτροφία σε αυτά τα υψόμετρα αυτήν την εποχή βρίσκεται στο φόρτε της, καθώς όλοι οι βοσκοί επιλέγουν τα μεγαλύτερα υψόμετρα για τα κοπάδια τους, κάτι το οποίο είθισται. Μου έκανε εντύπωση ότι όλοι οι διάλογοι μας με τους βοσκούς / περαστικούς ήταν σε αυτή στα καθαρά άπταιστα βαρύφωνα ελληνικά . Ρούμελη.
Όσον αφορά καθαρά το κομμάτι της διαδρομής κατεβήκαμε από τα καταφύγια, περάσαμε πάνω από τον ποταμό Εύηνο, έτσι όπως το συναντάμε σαν μικρό ρυάκι στα αρχικά του στάδια
"Μέσα" στον Εύηνο
και μετά κατηφορίζουμε διαμέσου μερικών κακοτράχαλων περασμάτων και φτάνουμε στο δασωμένο μέρος.
Εκεί τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα. Μερικά στενά περάσματα, αλλά και μερικά δαιμονισμένα ανοιχτά ισιάδια μας φέρνουν όλο κ πιο κοντά στο πολιτισμό.
Με τις κοψιές των Δυτικών Βαρδουσίων να δεσπόζουν και των μελισσίων διάσπαρτα στο δρόμο αυτή τη χρονική περίοδο μπαίνουμε στην Αρτοτίνα.
Η Πυραμίδα των Βαρδουσίων
Λίγο πιο έξω από την Αρτοτίνα συνάντησα έναν ακόμη βοσκό, ο οποίος είχε πει ότι ήταν δικιά του ιδέα η χάραξη αυτού του δρόμου. Το πέρασμα αυτό ήτανε μία πάρα πολύ καλή ιδέα ομολογουμένως.
Και επιστροφή...
Χάρτης διαδρομής
Μεγάλη παραφωνία ο συνοδηγός, ο οποίος στα της διαδρομής ήταν τόσο συμμετοχικός όσο ένα σακί πατάτες και που απλά περίμενε το γυρισμό πίσω. Φτάνουμε και περνάμε την Αρτοτίνα. Μικρή στάση κάτω από τη γέφυρα του ποταμού Ευήνου, φρεσκάρισμα (μπάνιο τοπικά που λέει κ ένας φίλος) να φύγει η πολλή βρώμα, και ανηφόρι προς το χωριό της Γραμμένης Οξυάς. Τόσο όμορφο όνομα για χωριό
Είχα να το επισκεφτώ αρκετό καιρό, συγκεκριμένα από το 2010 με την γυναίκα μου. Αν και δεν το είχα σκοπό, μόλις είδα την πινακίδα για την πλατεία σταματήσα για ένα καφέ. Σε σχέση με παλαιότερα το χωριό ήταν πιο ζωντανό από την προηγούμενη φορά που πέρασα. Παλιά υπήρχε μόνο το τοπικό καφενεδάκι, τώρα έχει και ένα δεύτερο. Το χωριό έχει αρκετή ζωντάνια και τη συγκεκριμένη Κυριακή αρκετούς επισκέπτες.
Βασικός λόγος είναι ότι σχεδόν το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής από την Γραμμένη Οξυά μέχρι το επόμενο χωριό, το Γαρδίκι και ουσιαστικά το νομό Φθιώτιδας έχει πλέον ασφαλτοστρωθεί ως προς το μεγαλύτερό τμήμα του. Το χωμάτινο μέρος (που σύντομα πιστεύω θα ασφαλτοστρωθεί) δε θα προβλημάτιζε ούτε τον Τιράντα. Ο οποίος σε παλαιότερο ταξίδι, είχε φτάσει ως το άλλο άκρο, στο Γαρδίκι.
Συνοπτικές διαδικασίες επιστροφής προς το κομμάτι έξω από τη Λαμία, μπάσιμο στην Εθνική Οδό Ε65 με περιπετειώδη τρόπο. Δεν μπορούσα να βρω κάποια είσοδο και έκανα την κλασσική μανούβρα να μπω με όπισθεν-αλάρμ σε μια έξοδο (σα τους Βαλκάνιους που χάνουν την έξοδο Χαλκιδικής στην περιφερειακή), χωρίς να προκαλέσω, αισίως, έστω καν ούτε την ανησυχία κάποιου επερχόμενου οδηγού. Άγουσα προς Θεσσαλονίκη με μόνο οδηγικό ενδιαφέρον το πρώτο μου (!) πέρασμα από τις νέες σήραγγες των Τεμπών!
Ξεκούραση, ανασύνταξη, ετοιμασία για το 8ωρο της Δευτέρας. Η οποία κύλησε χαλαρά και εν αναμονή για το δεύτερο ταξιδιωτικό μέρος μικρότερο σε χρόνο, αλλά όπως αποδείχθηκε πολύ δυνατό κομμάτι της επίσκεψής μου στο Χαλίκι Τρικάλων. Αυτή τη φορά με σωστότερο συνοδηγό...
Μέρος δεύτερο
Και ήρθε η Δευτέρα Απόγευμα
Με μοναδικό "φόβο" τις βροχές και τον καιρό, ο οποίος ήταν αρκετά άσχημος Δευτέρα το βράδυ με αντίστοιχες προβλέψεις για Τρίτη, ξεκινήσαμε χωρίς κάποιο ιδιαίτερο πλάνο με σκοπό να βρεθούμε το βράδυ της Δευτέρας στα ορεινά των Τρικάλων. Στο πάρα πολύ γνωστό σε μένα κομμάτι του Ανηλίου προς Χαλίκι και ο φίλος παραδέχθηκε ότι είναι μία τρομερή και τρομακτική διαδρομή την οποία δύσκολα ένας οδηγός θα κάνει μόνος βέβαια, ιδίως τέτοια ώρα αλλά και μόνος. Σε αυτό συμβάλλει στη βραδινή ώρα την οποία φτάσαμε και οι δύσκολες καιρικές συνθήκες. 12 βαθμοί Κελσίου και υγρασία.
Απαραίτητες και πολύ ευπρόσδεκτες οι ανάσες βαθιές για την ψυχική ανάταση. Άφιξη όπως και πέρσι με τον Κωστή Sinanai στο Χαλίκι το οποίο, πάλι όπως και πέρσι, είχε αρκετό κόσμο στα τέλη του Αυγούστου. Είναι οι τελευταίοι επισκέπτες και διαμένοντες με την προσμονή της γιορτής του Αγίου Μάμα, τον προστάτη των κτηνοτρόφων, η οποία μαζεύει κόσμο από όλα τα χωριά και σηματοδοτεί το τέλος της θερινής σεζόν για τους για αρκετούς από τους μη μόνιμους κατοίκους του.
Μην έχοντας αποφασίσει τι θα κάνουμε ως προς την διαμονή και μετά από πολλή και ώριμη σκέψη, είπαμε να μείνουμε στον ξενώνα του χωριού. Πριν αφήσουμε τις αποσκευές στον ξενώνα, αποτίσαμε φόρο τιμής σε ένα σημείο αναφοράς του χωριού, τη La Verliga. Είναι ένα ας το πω cafe - bar - restaurant ενος μόνιμου κατοίκου, του Χρήστου Ζαχαρή που κρατάει "Θερμοπύλες" στο δύσκολο τόπο παρέχοντας κάθε ευκολία στον περαστικό. Ο Χρήστος ξεκίνησε ως δημοσιογράφος. Είχε ένα όραμα για την προκοπή του τόπου, αλλά τα κατεστημένα και τα κακώς πολιτικά κείμενα δεν τον άφησαν να βγάλει την αγάπη του για τον τόπο όπως το ήθελε. Πείσμωσε και ενάντια στα σημεία των καιρών για ένα μεγάλο διάστημα ήταν, μαζί με τη μητέρα του, ο μοναδικός μόνιμος κάτοικος. Ακρίτας του χωριού στο άκρο του νομού Τρικάλων, όπως φλερτάρει με την Ήπειρο, κάτω από τις παρυφές του Λάκμου, στη γέννεση του Ασπροπόταμου. Ικανοποιόντας κάθε πνευματική, ιστορική αλλά και γαστρονομική ανησυχία, πραγματικά περνάς σε ένα άλλο επίπεδο το οποίο ο ανυποψίαστος επισκέπτης δεν περιμένει να βρει τόσο απλόχερα σε ένα ανυποψίαστα όμορφο γραφικό χωριουδάκι. Μικρές μαγείες του Ασπροποτάμου. Ένας πανάξιος προορισμός για ανάταση ψυχής με πολυδιάστατους προορισμούς δραστηριοτήτων.
Στο δια ταύτα!
Εκτός από τα κεφτεδάκια και την άριστη παρέα, ήρθαμε και για λίγο ακόμα βουνό. Πάμπολλες φορές έχω επισκευτεί το χωριό, αλλά η επίσκεψη στις πηγές Αχελώου με στοίχειωνε. Εχοντας τις πληροφορίες, οτι δηλαδή ο δασικός δρόμος ο οποίος οδηγεί μέχρι ένα απώτερο σημείο προς τις αρχές τις πηγές του Αχελώου με τους μαιανδρισμούς της Βερλίγκας ξεκινήσαμε Τρίτη πρωί υπό το συννεφιασμένο ουρανό. Πραγματικά δεν ξέραμε ως που θα μπορέσουμε να φτάσουμε. Ό,τι βγει...
Τα καλύτερα πάντα αρχίζουν κάπως έτσι, με το "και ό,τι βγει"...
Η ανάβαση στις πηγές Αχελώου.
Η διαδρομή ξεκινά περνώντας μέσα το χωριό και συνεχίζει δίπλα σε ένα ρέμα. Μπαίνει ουσιαστικά στο πρώτο μέρος, το δασωμένο. Πανέμορφα θεόρατα έλατα και ποικιλία βλάστησης, μαζί με έναν ομολογουμένως δύσκολο κακοτράχαλο δρόμο συνθέτουν ένα πάρα πολύ όμορφο σκηνικό. Από τα 1150 μέτρα του χωριού ανηφορίζουμε. Αργά και σταθερά.
Το δασωμένο μέρος τελειώνει γύρω στα 1.450 μέτρα και κάπου εδώ και φτάνουμε στο πέτρινο κομμάτι. Από εδώ και πέρα, πηγαίνοντας με τα πόδια σίγουρα ο δρόμος ειναι πιο σύντομος, καθώς η πορεία του δρόμου, κροκαλόδρομου με φυτεμένη πέτρα κυρίως, κάνει πέρα δώθε δίπλα από τις 2-3 στάνες.
Το ανάγλυφο αλλάζει, οι πτυχώσεις των πετρωμάτων μαρτυρούν τις αφόρητες παγκόσμιες πιέσεις που διαμορφώνουν τον τόπο. Ο οποίος φιλοξενεί ως το φθινόπωρο τα βοσκοτόπια πάμπολλων κοπαδιών, πηγή τυροκομίας και κρέατος. Για την ιστορία, η πλειοψηφία των βοσκών προέρχονται από τα Φάρσαλα.
Στο συγκεκριμένο κομμάτι και αν είσαστε τρελοί αρκετά σαν του λόγου μου για να το τολμήσετε οδικώς, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να πετύχετε στα 1600m και στα 1800m ζώα στις στάνες (αν το πάρετε περπατητό περνάτε αρκετά μακρυά από τα ζώα). Σε κάθε περίπτωση τα σκυλιά - φύλακες, λογικά, θα κινηθούν αποτρεπτικά προς τα πάνω σας. Μην πανικοβληθείτε. Κρατήστε σταθερό ρυθμό, ει δυνατόν μην ακινητοποιηθείτε, δείξτε οτι σέβεστε το χώρο τους. Χρυσή συμβουλή. Αν σας δοθεί η ευκαιρία χαιρετήστε, μιλήστε με τον βοσκό. Είναι κάτι το οποίο δίνει ουσιαστικά το έναυσμα στα σκυλιά να καταλάβουν ότι δεν αποτελείτε κίνδυνο. Σε κάθε φορά που μιλούσαμε με κάποιον βοσκό, τα σκυλιά ως δια μαγείας εξαφανιζόταν και συνέχιζαν αυτό που ξέρουν. Να φυλάνε το κοπάδι.
Στην ανάβασή μας ο καιρός άνοιγε, έστω κ λιγάκι και πιστέψαμε ότι θα καταφέρουμε να φτάσουμε μέχρι και την κορυφή της οροσειράς, την Τσουκαρέλα. Η πορεία συνέχιζε και σιγά-σιγά γινόταν όλο και πιο δύσκολη.
Οι φυτεμένες πέτρες μεγαλώνουν όλο και πιο πολύ, η πορεία συνεχίζει συνεχώς ανηφορική και μας φέρνει στην τελευταία στάνη στα 1.900 μέτρα υψόμετρο. Και ο καιρός πάλι ξανακλείνει, και μάλιστα απότομα. Με το ενδεχόμενο του να γυρίσουμε κατευθείαν πίσω αν μυριστούμε καταιγίδα συνεχίζουμε αργά και σταθερά. Σα τα γυρίσματα του κλαρίνου που τόσο άψογα συνοδεύουν την οδήγηση σε αυτά τα μέρη.
Σε κάποια σημεία η ορατότητα δε μας αφήνει να καταλάβουμε προς τα πού θα βρούμε τις πηγές. Ας όψεται η σωστή προετοιμασία και τα εφόδιά μας.
Με τον αέρα να γίνεται ορμητικά μανιασμένος, βάζουμε έξτρα ρουχισμό και ο δρόμος στρίβει και σαν να εξαφανίζεται και γίνεται ένα μπάζωμα από κροκάλες. Η τουρμπίνα ήδη δυσκολευόταν να φουσκώσει από τον ισχνό αέρα, έχουμε περάσει τα 2000. Τέλος δρόμου.
Από πάνω μας ένα βαρύ σύννεφο ομίχλης να λυσομανάει κ να ανανεώνεται. Ως εδώ το αμάξι, σταματήσαμε κατεβήκαμε, περπατήσαμε να βρούμε τις πηγές. Μας είχε συνεπάρει η όλη φάση και για λίγο περάσαμε το σημείο που έχεις άμεση πρόσβαση. Περπατάμε λίγο και σε μόλις μερικά δευτερόλεπτα περιστοιχιζόμαστε πάλι από ένα κοπάδι σκυλιά να μας υποδέχονται με τον συνήθη τρόπο.
Ακόμα μία φορά χωρίς να έχω ιδιαίτερο άγχος προχώρησα μπροστά σιγά σιγά προσπαθώντας να δω μπας κ δω τις πηγές σε ορατότητα ούτε 20 μέτρα. Σε μικρό διάστημα, αισίως, αντάμωσα με τον βοσκό, ο οποίος καλωσόρισε την επίσκεψή μας. Συστηθήκαμε, μιλήσαμε για τη βόλτα μας, από που ερχόμαστε και αφήσαμε την κουβέντα να έρθει στη δυσκολία των ημερών, αλλά και τον τρόπο ζωής των κατοίκων των βουνών.
Η αφήγηση του κυρ Γιώργου ήταν ένα πραγματικό μάθημα ζωής για το πώς περνά και τι βιώνει ένας άνθρωπος εκεί, τη σήμερον ημέρα, σε ένα τόσο απαιτητικό τόπο. Μια εποικοδομητική κουβέντα στον πεχλιβάνη αέρα. Ο κυρ Γιώργος μας δείχνει και την υψηλότερη πηγή το ρεματάκι το οποίο δημιουργεί ουσιαστικά το κατέβασμα για τον Ασπροπόταμο. (Αν όχι η) Μια από τις πηγές του Αχελώου, του ποταμού "θεού" της Ελλάδας. Ήπιαμε από αυτό το παγωμένο νερό και ξεχάσαμε τα πάντα για μερικές στιγμές.
Η περιοχή έχει πάρει το όνομά της από τους ντόπιους βλάχους "Βερλίγκα". Όνομα που σημαίνει τα γυρίσματα (τις στροφές) που ακολουθεί η ροή του νερού.
Το τοπίο θα ήταν πολύ διαφορετικό σε μια ηλιόλουστη μέρα, αλλά σε αυτή την αντάρα ήταν πραγματικά μαγεία.
Το ρυάκι αυτό, όπως αναβλυζει από το βουνό, τους μήνες που λιώνουν τα χιόνια είναι τόσο βάρβαρο και πλούσιο σε νερό, που δημιουργεί τη λίμνη της Βερλίγκας. Η πιο μαγευτική εποχή μπορεί κανείς να την επισκεφτεί είναι οι αρχές Ιουνίου, όταν λιώνουν τα τελευταία χιόνια και η πρόσβαση μπορεί να γίνει σχετικά εύκολη από κάποιον ο οποίος δεν έχει ειδικό εξοπλισμό. Τα πρώτα λουλούδια και τα τελευταία χιόνια θα δίνουν ένα απίστευτο μαγικό τοπίο. Επιφυλάσσομαι για αυτό κάποτε στο μέλλον.
Σε αυτό λοιπόν το σημείο, αποσβολωμένοι από τις συνθήκες, "χαμένοι" στην ομίχλη χαιρετήσαμε το βοσκό που πήγε να κινήσει το κοπάδι, πατήσαμε το "reset" μας, "γεμίσαμε τις μπαταρίες" όπως θέλετε πείτε το και πήραμε απόφαση την κατάβαση.
Ως διαδρομές δεν έχω κάτι άλλο να προσθέσω παρά, για την ιστορία, το ότι βολτάραμε στα χωριά του Ασπροποτάμου με τελικό προορισμό την Καλαμπάκα. Αφήνω τις φωτογραφίες της κατάβασης να μιλήσουν για το υπόλοιπο της διαδρομής.
Υγεία να έχουμε και πάντα στο διάβα μας, να βλέπουμε· να ακούμε· να βιώνουμε· να ζούμε!
Και του χρόνου! (ή πιο σύντομα)
https://jimmuclarku.blogspot.com/
Έχω μία απορία, οι δρόμοι αυτοί (ακόμα και οι πολύ δύσκολοι), πως δημιουργούνται;
Αν και είναι τρεις παρά και τα μάτια κλείνουν, έχουν τόσο ενδιαφέρον οι διαδρομές σου που κατάφερα και διάβασα όλο το "σεντόνι"!
τι καλυτερο να διαβασω με τον πρωινο καφε.
Καλα που πηγες και στο τελευταιο βουνο γιατι οι πρωτες διαδρομες ηταν soft, τις εβγαζε και ο Τιραντας
Προσωπικα οδηγικα βιντεο δε βλεπω ποτε.
Εβαλα μονο αυτο με τις μπαριερες γιατι ειχα χρονια να το ακουσω
Φωτογραφιες οσο πιο πολλες τοσο πιο καλα, παραπονο δεν εχω εβαλες μπολικες
Περιμενα ομως και βραδυνη με το φεγγαρι 25 αυγουστου στην κορυφη, ηταν και φοβερο φεγγαρι
Όσον αφορά τους δρόμους, αυτοί ξεκινησαν ως μονοπάτια / περάσματα ίσως και 60 70 (ίσως κ παραπάνω) χρόνια πριν και με τις ανάγκες των καιρών διανοίχτηκαν (γαϊδουράκι - κάρο) και έπειτα έγιναν χωματόδρομος ανάγκης.
Όσον αφορά την ευκολία των διαδρομών , μη γελιόμαστε, μπορεί να φαίνεται βατό, αλλά δε μπαίνεις με χαμηλό όχημα κυρίως για το λόγο του ειναι απίστευτη ταλαιπωρία και σε κάποια σημεία, μπορεί να έχει ένα νεροφάγωμα (μια απορροή ομβρίων από το βουνό που σκάβει το δρόμο) και απλά με συμβατικό όχημα σε γυρίζει πίσω. Πάντως όπως παρουσιάστηκε, ανάποδα από τα Καμάρια ως τη Νιάλα μαλλον ναι, θα μπορούσα να πάω και με τον Τιράντα.
https://jimmuclarku.blogspot.com/
Πραγματικά αν κάποτε κατάφερνες να τα εκδόσεις σε βιβλίο-λεύκωμα θα το αγόραζα με κλειστά τα μάτια, έτσι για να υπάρχει στην βιβλιοθήκη και να ανατρέχω όταν έχω τις μαύρες μου.
Ευχαριστώ κι εγώ με την σειρά μου για τον κόπο σου.
Σε αυτά τα μέρη είχα πάει τελευταία φορά όταν ήμουν στο δημοτικό, με τον πατέρα μου οδηγό στο... ηρωικό Namco Pony που είχαμε τότε!
Περιττό να πω πως καλοκαίρι μεν, αλλά λόγω ύψους και κοντής πρώτης, ανέβηκε παντού, σε δρόμους που είχαν διανοιχτεί με μπουλντόζα και γκρέιντερ και φτάσαμε μέχρι Χαλίκι, όταν ακόμη ο δρόμος ήταν χωματόδρομος. Εμείς ξεκινήσαμε από την άλλη πλευρά του βουνού Λάκμου όμως.
Εξαιρετικός!
Citroen C4 Picasso 1,8 => Η (Γουρου)Νίτσα => Πωλήθηκε!
MWB 320i Ε90 => Η μπεμπέκα
< >
Renault Clio II phase2 1.4 2001-2009
VW Golf 1.4TSi 122 DSG 2009-2013
Renault Clio IV 1.5DCi 2014-
Mazda MX-5 NB 1.6('00) 2016-